Latar Belakang Perang Dunia

Perang dunia merupakan peperangan besar yang melibatkan banyak negara akibat daripada konflik politik, ekonomi, dan sosial. Peperangan ini terbahagi kepada dua fasa utama, iaitu Perang Dunia Pertama (1914–1918) dan Perang Dunia Kedua (1939–1945). Peristiwa ini memberikan kesan besar terhadap masyarakat dunia, termasuklah perubahan sempadan negara, pemerintahan politik, dan ekonomi global. Berikut adalah perincian mengenai faktor yang mencetuskan perang dunia serta peristiwa penting yang berlaku sepanjang tempoh tersebut.

Perang Dunia Pertama

Faktor-Faktor Pencetus Perang Dunia Pertama

Persaingan Kuasa Imperialis

  • Revolusi Industri mencetuskan persaingan antara kuasa besar untuk mendapatkan tanah jajahan.
  • Bahan mentah seperti arang batu, petroleum, dan bijih timah menjadi rebutan kuasa besar.
  • Persaingan ini membawa kepada permusuhan antara kuasa imperialis seperti Jerman, Perancis, dan Britain.

Pakatan Ketenteraan

  • Kuasa besar membentuk pakatan ketenteraan untuk melindungi kepentingan masing-masing:
    • Pakatan Bertiga: Perancis, Britain, dan Rusia.
    • Kuasa Tengah: Jerman, Austria-Hungary, dan Itali.
  • Pakatan ini meningkatkan ketegangan politik antara negara-negara kuasa besar.

Krisis Rantau Balkan

  • Krisis di Balkan berlaku akibat perselisihan antara Austria-Hungary dan Serbia.
  • Pembunuhan Archduke Franz Ferdinand di Sarajevo pada 28 Jun 1914 mencetuskan ketegangan serius.
  • Austria-Hungary mengisytiharkan perang terhadap Serbia, yang akhirnya membawa kepada peperangan besar-besaran di Eropah.

Peristiwa Utama Perang Dunia Pertama

  • 28 Julai 1914: Austria-Hungary mengisytiharkan perang terhadap Serbia.
  • 1 Ogos 1914: Jerman menyerang Rusia.
  • 4 Ogos 1914: Jerman menyerang Belgium, menyebabkan Britain menyertai perang.
  • 1915: Kuasa Tengah menguasai beberapa kawasan penting di Eropah.

Berakhirnya Perang Dunia Pertama

Persidangan Damai Paris

  • Diadakan pada 18 Januari 1919 untuk menetapkan syarat perdamaian.
  • Tujuan utama:
    • Mengelakkan ancaman kuasa besar terhadap keamanan Eropah.
    • Menjamin keamanan jangka panjang.
  • Melahirkan Deklarasi 14 Perkara oleh Presiden Amerika Syarikat, Woodrow Wilson:
    • Penekanan kepada keamanan, kedaulatan negara kecil, dan penubuhan Liga Bangsa-Bangsa.

Perjanjian Versailles

  • Ditandatangani pada 28 Jun 1919 antara Pakatan Bertiga dan Jerman.
  • Syarat-syarat utama:
    • Jerman bertanggungjawab terhadap kerosakan akibat perang.
    • Jerman perlu membayar pampasan kepada Pakatan Bertiga.
    • Angkatan tentera Jerman dihadkan saiznya.
    • Kehilangan tanah jajahan Jerman di Asia Pasifik dan Afrika.

Kesan Perang Dunia Pertama

Keruntuhan Pemerintahan Beraja

  • Sistem monarki di Jerman, Austria-Hungary, dan Rusia berakhir.
  • Empayar Uthmaniyah dihapuskan dan digantikan dengan Republik Turki di bawah pimpinan Mustafa Kemal Ataturk.

Kemunculan Negara Baharu

  • Beberapa negara baharu muncul, seperti:
    • Yugoslavia
    • Czechoslovakia
    • Poland
  • Pembahagian empayar besar membawa kepada perubahan peta politik Eropah.

Kesan terhadap Negara Kita

  • Perang Dunia Pertama turut memberi kesan kepada Tanah Melayu:
    • Raja-raja Melayu diminta menandatangani perjanjian yang memberikan kuasa kepada British.
    • Undang-undang berkaitan tanah dan buruh diperkenalkan, memberi manfaat kepada penjajah.
    • Kesannya dirasai dalam sistem pentadbiran dan ekonomi di Tanah Melayu.

Kesimpulan

Perang Dunia Pertama meninggalkan kesan mendalam kepada dunia, termasuklah perubahan politik, ekonomi, dan sosial. Konflik ini bukan sahaja mengubah peta dunia tetapi juga menjadi asas kepada Perang Dunia Kedua, yang meletus dua dekad kemudian. Sebagai pengajaran, keamanan global perlu dipelihara bagi mengelakkan pengulangan sejarah yang sama.

Nota lain:

Leave a Comment