Isotop merujuk kepada atom-atom yang mempunyai bilangan proton yang sama tetapi bilangan neutron yang berbeza dalam nukleusnya. Secara ringkasnya, isotop adalah variasi daripada unsur yang sama tetapi dengan jisim atom yang berbeza.
Definisi Isotop
Dalam konteks kimia dan fizik nuklear, isotop ialah:
“Atom-atom daripada unsur yang sama dengan bilangan proton (nombor atom) yang sama tetapi bilangan neutron dalam nukleusnya adalah berbeza.”
Oleh kerana bilangan proton menentukan jenis unsur, isotop masih tergolong dalam unsur yang sama tetapi berbeza dari segi sifat fizik tertentu seperti jisim atom.
Ciri-Ciri Utama Isotop
- Bilangan Proton Sama:
Semua isotop sesuatu unsur mempunyai bilangan proton yang sama, yang menentukan kedudukan unsur tersebut dalam jadual berkala. - Bilangan Neutron Berbeza:
Bilangan neutron dalam nukleus berbeza antara isotop, menyebabkan jisim atomnya berbeza. - Sifat Kimia Sama:
Isotop mempunyai sifat kimia yang sama kerana bilangan elektron dan susunan elektron dalam atomnya tidak berubah. - Sifat Fizik Berbeza:
Sifat fizik seperti jisim atom, kestabilan nuklear, dan sifat radioaktif mungkin berbeza.
Contoh Isotop
📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.
Berikut adalah beberapa contoh isotop yang biasa ditemui:
- Hidrogen (H):
- Protium (¹H): Isotop paling biasa, dengan 1 proton dan 0 neutron.
- Deuterium (²H): Mempunyai 1 proton dan 1 neutron.
- Tritium (³H): Mempunyai 1 proton dan 2 neutron, bersifat radioaktif.
- Karbon (C):
- Karbon-12 (¹²C): Isotop karbon yang paling stabil dengan 6 proton dan 6 neutron.
- Karbon-14 (¹⁴C): Digunakan dalam penentuan usia fosil kerana sifat radioaktifnya (penanggalan karbon).
- Uranium (U):
- Uranium-235 (²³⁵U): Isotop yang digunakan sebagai bahan api dalam reaktor nuklear.
- Uranium-238 (²³⁸U): Isotop uranium yang lebih stabil.
Kegunaan Isotop
Isotop memainkan peranan penting dalam pelbagai bidang sains dan teknologi. Berikut adalah beberapa kegunaannya:
- Perubatan:
- Iodin-131: Digunakan untuk rawatan kanser tiroid.
- Teknetium-99m: Digunakan dalam imbasan perubatan untuk mengesan penyakit.
- Arkeologi:
- Karbon-14: Digunakan untuk menentukan usia fosil dan artifak purba.
- Tenaga Nuklear:
- Uranium-235: Digunakan sebagai bahan api untuk penjanaan tenaga nuklear.
- Industri:
- Kobalt-60: Digunakan dalam pensterilan alat perubatan dan kawalan mutu dalam industri.
Perbezaan Isotop Stabil dan Tidak Stabil
- Isotop Stabil:
- Tidak mengalami pereputan radioaktif.
- Contoh: Karbon-12, Oksigen-16.
- Isotop Tidak Stabil (Radioisotop):
- Mengalami pereputan radioaktif dan menghasilkan radiasi.
- Contoh: Uranium-235, Tritium.
Kesimpulan
Isotop ialah variasi atom dalam unsur yang sama dengan bilangan neutron yang berbeza tetapi bilangan proton tetap sama. Walaupun sifat kimianya serupa, sifat fizik seperti kestabilan dan radioaktiviti berbeza, menjadikannya berguna dalam pelbagai aplikasi seperti perubatan, arkeologi, dan tenaga nuklear.
Isotop menunjukkan betapa uniknya dunia atom dan bagaimana variasi kecil dalam nukleus boleh membawa kepada kegunaan besar dalam kehidupan seharian.
Artikel lain:
