Sistem kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu, dan Johor memainkan peranan penting dalam mengekalkan kestabilan dan kedamaian masyarakat tempatan. Walaupun terdapat campur tangan kuasa asing seperti British, setiap negeri berjaya mempertahankan identiti dan adat tradisi tersendiri. Struktur pentadbiran di negeri-negeri ini melambangkan kebijaksanaan tempatan dalam menangani isu ekonomi, politik, dan sosial.
Kerajaan Perlis
- Latar Belakang:
- Terletak di utara Semenanjung Malaysia, bersempadan dengan Kedah dan Thailand.
- Menjadi wilayah Kesultanan Kedah sebelum menjadi kerajaan berasingan pada tahun 1843.
- Syed Hussin Jamalullail dilantik sebagai Raja Perlis oleh Maharaja Siam.
- Pentadbiran:
- Sistem pemerintahan diterajui oleh Raja Perlis dengan bantuan para pembesar.
- Jawatan seperti Dato’ Belat dan Dato’ Perkasa penting dalam struktur pentadbiran.
- Hubungan Luar:
- Mempunyai hubungan erat dengan kerajaan Siam sebagai strategi mengekalkan kestabilan.
- Perundangan:
- Berdasarkan Undang-Undang Kedah sebagai rujukan asas.
Kerajaan Kedah
- Latar Belakang:
- Salah satu negeri tertua, dikatakan diasaskan sejak abad ke-7.
- Sultan pertama ialah Sultan Muzaffar Shah.
- Pentadbiran:
- Sultan dan para pembesar mengawal urusan negeri, terutamanya dalam soal cukai dan pentadbiran tanah.
- Hubungan Luar:
- Meneruskan hubungan diplomatik dengan Siam, terutamanya dalam menangani ancaman Burma.
- Perundangan:
- Mengamalkan undang-undang tempatan sejak tahun 1650, dengan kanun-kanun seperti Kanun Dato’ Setar dan Hukum Kanun Tok Setar.
Kerajaan Kelantan
- Latar Belakang:
- Muncul sebagai kuasa dominan di Semenanjung Timur.
- Long Yunus dan keturunannya memainkan peranan utama dalam menstabilkan negeri.
- Pentadbiran:
- Sistem Jemaah Menteri, yang diasaskan oleh Sultan Muhammad II, berfungsi sebagai pentadbiran kolektif.
- Hubungan Luar:
- Hubungan erat dengan Siam dan Terengganu, yang membolehkan Kelantan mengekalkan kedaulatannya.
- Perundangan:
- Berasaskan undang-undang syariah yang dilaksanakan sejak pemerintahan Sultan Muhammad II.
Kerajaan Terengganu
- Latar Belakang:
- Diasaskan oleh Sultan Zainal Abidin I pada tahun 1708.
- Struktur pemerintahan diperkukuh melalui sistem pembesar dan penasihat kepada sultan.
- Pentadbiran:
- Sultan dan pembesar bertanggungjawab dalam pentadbiran harian.
- Sistem Majlis Mesyuarat Kerajaan dikenali sebagai badan penasihat utama.
- Hubungan Luar:
- Hubungan baik dengan negeri Kelantan, Patani, dan Johor.
- Perundangan:
- Dikenal sebagai salah satu negeri yang menekankan undang-undang syariah dalam pemerintahan harian.
Kerajaan Johor
- Latar Belakang:
- Sebuah negeri dengan sejarah panjang yang terkenal dengan keturunan Bendahara.
- Konflik dalaman berlaku antara keturunan Sultan dan Bendahara sebelum terbentuknya Kesultanan Johor moden.
- Pentadbiran:
- Pada 1868, Maharaja Abu Bakar mengasaskan sistem pentadbiran rasmi, yang melibatkan Majlis Mesyuarat Diraja Johor.
- Hubungan Luar:
- Mempunyai hubungan diplomatik dengan negeri-negeri Melayu, termasuk Siam dan British.
- Perundangan:
- Pada 1895, Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor diperkenalkan sebagai asas kepada pentadbiran negeri.
Topik dari Sejarah Tingkatan 3 Bab 3.
Kesimpulan
Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu, dan Johor membentuk identiti politik yang tersendiri di Alam Melayu. Walaupun berhadapan dengan pelbagai cabaran, setiap kesultanan berjaya mengekalkan adat, sistem pentadbiran, dan undang-undang yang berakar umbi dalam budaya tempatan. Pemerintahan berasaskan tradisi ini telah membentuk asas kepada perkembangan negeri-negeri Melayu sehingga ke hari ini.
📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.
Baca juga:
