Pentadbiran Tentera di Sarawak.
Selepas Perang Dunia Kedua, tentera Australia mendarat di Kuching dan melaksanakan pentadbiran tentera. Pentadbiran ini diserahkan kepada British Borneo Civil Affairs Unit (BBCAU) pada 11 September 1945. Menjelang 1946, pentadbiran BMA mengambil alih Sarawak, dan pada 1 Julai 1946, Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada kerajaan British dengan mendapat tentangan hebat daripada penduduk tempatan.
Faktor Penyerahan Sarawak Kepada British
1. Masalah Pewarisan Takhta
Vyner Brooke menghadapi isu pewarisan kerana tiada waris lelaki yang layak menggantikannya. Beliau cenderung memberikan Sarawak kepada British berbanding menyerahkannya kepada ahli keluarga lain seperti Anthony Brooke.
2. Desakan Kerajaan British
Pada 19 Jun 1944, kerajaan British mendesak Vyner Brooke menyerahkan kuasa penuh kepada British untuk mempermudahkan pentadbiran Sarawak. British berjanji untuk memajukan Sarawak dan menjaga kepentingan rakyat serta tanah Sarawak. Akhirnya, Vyner Brooke bersetuju menyerahkan Sarawak kepada kerajaan British pada 28 Februari 1945.
📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.
3. Masalah Kewangan
Sarawak menghadapi kemelesetan ekonomi selepas perang. Vyner Brooke tidak mampu memulihkan keadaan ekonomi Sarawak dan menghadapi tekanan kewangan besar, termasuk kos pentadbiran dan kebajikan rakyat. Situasi ini memaksa beliau menyerahkan pentadbiran kepada British.
Proses Penyerahan Sarawak Kepada British
- Surat Pejabat Tanah Jajahan (28 Februari 1945):
Vyner Brooke diminta untuk mempertimbangkan penyerahan Sarawak. Pada 24 Oktober 1945, beliau bersetuju menyerahkan Sarawak secara rasmi. - Persetujuan Tanpa Pengetahuan Rakyat:
Vyner Brooke menghantar Gerard T. MacBryan untuk mendapatkan persetujuan awal dan menyerahkan dokumen kepada pihak British. Proses ini dilakukan tanpa persetujuan rakyat Sarawak. - Peranan Gammans dan Rees Williams:
Pada Mei 1946, dua ahli parlimen British iaitu Gammans dan Rees Williams dihantar untuk memeriksa situasi di Sarawak. Laporan mereka menyokong penyerahan Sarawak, namun gagal memahami penentangan rakyat tempatan. - Kelulusan Majlis Negeri (Rang Undang-Undang Penyerahan):
Majlis Negeri meluluskan Rang Undang-Undang Penyerahan dengan majoriti tipis (19 menyokong, 16 membantah). Perkara ini menunjukkan wujudnya tentangan besar terhadap keputusan ini. - Pengisytiharan Penyerahan (1 Julai 1946):
Penyerahan rasmi Sarawak diumumkan, menjadikan Sarawak sebagai tanah jajahan British.
Kesimpulan:
Penyerahan Sarawak kepada kerajaan British mencatatkan sejarah penting dalam perkembangan pentadbiran di Sarawak. Walaupun ia dilakukan atas alasan kestabilan kewangan dan pentadbiran, tindakan ini mendapat tentangan besar daripada rakyat Sarawak yang mempertahankan hak mereka sebagai negeri merdeka.
Nota lain:
