Institusi Raja Berperlembagaan merupakan sebahagian daripada sistem pemerintahan negara apabila Perlembagaan Persekutuan menetapkan kedudukan dan peranan institusi beraja. Institusi ini terdiri daripada Majlis Raja-Raja, institusi beraja di negeri-negeri, dan institusi Yang di-Pertuan Agong pada peringkat Persekutuan. Artikel ini akan membincangkan kedudukan, peranan, serta kuasa yang dimiliki oleh Yang di-Pertuan Agong berdasarkan Perlembagaan Persekutuan.
Institusi Yang di-Pertuan Agong
Jawatan Yang di-Pertuan Agong diwujudkan selepas negara mencapai kemerdekaan pada tahun 1957. Yang di-Pertuan Agong dipilih dalam kalangan raja yang memerintah di sembilan buah negeri dalam Persekutuan, iaitu Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu, dan Kelantan. Pemilihan Yang di-Pertuan Agong dilaksanakan oleh Majlis Raja-Raja menurut kaedah yang ditetapkan dalam Perlembagaan Persekutuan dan Peraturan-peraturan Majlis Raja-Raja.
Berikut adalah senarai penuh Yang di-Pertuan Agong dari yang pertama hingga terkini:
| Yang di-Pertuan Agong | Tempoh Pemerintahan |
|---|---|
| 1. Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad | 3 Ogos 1957 – 1 April 1960 |
| 2. Sultan Hisamuddin Alam Shah ibni Almarhum Sultan Alaeddin Sulaiman Shah | 14 April 1960 – 1 September 1960 |
| 3. Tuanku Syed Putra ibni Almarhum Syed Hassan Jamalullail | 21 September 1960 – 20 September 1965 |
| 4. Sultan Ismail Nasiruddin Shah ibni Almarhum Sultan Zainal Abidin | 21 September 1965 – 20 September 1970 |
| 5. Tuanku Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah | 21 September 1970 – 20 September 1975 |
| 6. Sultan Yahya Petra ibni Almarhum Sultan Ibrahim | 21 September 1975 – 29 Mac 1979 |
| 7. Sultan Ahmad Shah ibni Almarhum Sultan Abu Bakar | 26 April 1979 – 25 April 1984 |
| 8. Sultan Iskandar ibni Almarhum Sultan Ismail | 26 April 1984 – 25 April 1989 |
| 9. Sultan Azlan Muhibbuddin Shah ibni Almarhum Sultan Yussuf Izzuddin Shah Ghafarullahu-lah | 26 April 1989 – 25 April 1994 |
| 10. Tuanku Ja’afar ibni Almarhum Tuanku Abdul Rahman | 26 April 1994 – 25 April 1999 |
| 11. Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Al-Haj ibni Almarhum Sultan Hisamuddin Alam Shah | 26 April 1999 – 21 November 2001 |
| 12. Tuanku Syed Sirajuddin ibni Almarhum Syed Putra Jamalullail | 13 Disember 2001 – 12 Disember 2006 |
| 13. Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah | 13 Disember 2006 – 12 Disember 2011 |
| 14. Tuanku Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah | 13 Disember 2011 – 12 Disember 2016 |
| 15. Sultan Muhammad V ibni Almarhum Sultan Yahya Petra | 13 Disember 2016 – 6 Januari 2019 |
| 16. Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Ahmad Shah | 31 Januari 2019 – kini |
Kedudukan Yang di-Pertuan Agong
📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.
Kedudukan Yang di-Pertuan Agong sebagai Ketua Utama Negara termasuk dalam Perkara 32 Perlembagaan Persekutuan. Sebagai Ketua Utama Negara, Yang di-Pertuan Agong menjadi punca kedaulatan, ketatanegaraan, kebesaran, dan kemuliaan negara.
Peranan dan Kedudukan
- Ketua Negara.
- Raja-raja dan Pemangku Raja.
- Ketua bagi Negeri-negeri.
- Bekas Raja Permaisuri Agong.
- Perdana Menteri.
- Timbalan Perdana Menteri.
Kuasa Yang di-Pertuan Agong
Yang di-Pertuan Agong mempunyai kuasa atau peranan yang luas dalam pemerintahan negara meliputi kuasa eksekutif, perundangan, dan kehakiman.
Kuasa Eksekutif
- Melantik Perdana Menteri.
- Melantik jawatan penting seperti Peguam Negara, Panglima Angkatan Tentera, dan Ketua Audit Negara.
- Mengawasi ketenteraan.
- Melantik diplomat Malaysia ke luar negara.
Kuasa Perundangan
- Mempengerusikan sesi pembukaan Parlimen.
- Berkuasa membubarkan Parlimen.
- Berperanan sebagai Ketua Agama Islam di negeri-negeri tertentu.
Kuasa Kehakiman
- Melantik hakim Mahkamah Atasan.
- Berkuasa bertindak atas nasihat Lembaga Pengampunan.
- Bertanggungjawab dalam pengampunan hukuman jenayah.
Pengisytiharan Darurat
Yang di-Pertuan Agong mempunyai kuasa untuk membuat pengisytiharan darurat sekiranya keselamatan negara terancam.
Penutup
Institusi Yang di-Pertuan Agong memainkan peranan penting dalam menjamin kestabilan dan kesejahteraan negara. Kuasa dan tanggungjawab yang diamanahkan kepada Yang di-Pertuan Agong mencerminkan prinsip demokrasi berparlimen dan Raja Berperlembagaan yang diamalkan di Malaysia. Sebagai rakyat Malaysia, penting untuk kita menghormati institusi ini kerana ia menjadi simbol perpaduan dan kedaulatan negara.
Nota: Artikel ini berdasarkan kandungan dari Sejarah Tingkatan 5.
Nota lain:
