Warisan kerajaan Kedah, Kelantan, dan Perlis membawa identiti dan keunikan tersendiri dalam sejarah negara. Pemerintahan beraja, adat istiadat, kesenian, serta perundangan mencerminkan kekayaan budaya dan tradisi yang diwarisi sejak zaman pemerintahan lama. Warisan ini menjadi asas penting kepada struktur pentadbiran dan kebudayaan sehingga ke hari ini.
Sistem Pemerintahan Beraja
Penggunaan Gelaran Pemerintah
Kerajaan Kedah dan Kelantan menggunakan gelaran Sultan sebagai lambang kuasa pemerintah mereka. Perlis pula menggunakan gelaran Raja, yang membezakan negeri ini daripada negeri-negeri lain di Semenanjung Malaysia. Gelaran ini membawa simbolik kuasa dan tradisi yang dihormati sejak turun-temurun.
Cara Pelantikan Pengganti Pemerintah
Pelantikan pengganti pemerintah dilakukan berdasarkan keturunan, di mana waris pemerintah akan menggantikan Sultan atau Raja yang mangkat. Proses pelantikan ini diadakan dengan upacara rasmi yang penuh dengan adat istiadat dan pengiktirafan daripada rakyat.
Hierarki Pentadbiran Negeri
📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.
Sistem pentadbiran kerajaan Kedah, Kelantan, dan Perlis berasaskan hierarki yang terdiri daripada:
- Sultan: Ketua tertinggi negeri yang bertanggungjawab terhadap agama Islam dan pentadbiran negeri.
- Pembesar: Wakil pentadbir jajahan atau daerah yang melaksanakan tugas kerajaan.
- Penghulu: Penguasa peringkat mukim yang menjadi penghubung antara kerajaan dengan rakyat.
Adat Istiadat
Majlis Pemasyhuran
Majlis pemasyhuran pengganti Sultan atau Raja diadakan sebelum jenazah pemerintah disemadikan. Istiadat ini mencerminkan keagungan dan kesucian pemerintahan beraja. Ia dimulakan dengan pengumuman rasmi oleh pembesar negeri, diikuti dengan doa selamat.
Istiadat Pertabalan
Istiadat pertabalan dilaksanakan bagi mengiktiraf Sultan atau Raja yang baru. Proses ini melibatkan:
- Pembacaan ikrar oleh Sultan sambil memegang al-Quran.
- Menteri besar mengetuai seruan “Daulat Tuanku” bagi merasmikan pertabalan.
Penganugerahan Darjah Kebesaran
Darjah kebesaran adalah penghormatan tertinggi yang diberikan kepada individu yang berjasa kepada negeri. Contoh darjah kebesaran termasuk Darjah Kerabat Kelantan dan Darjah Mahkota Perlis. Anugerah ini melambangkan penghormatan kepada keperibadian dan jasa besar kepada negeri.
Perundangan
Undang-Undang Tubuh Kerajaan
Kerajaan Kedah, Kelantan, dan Perlis telah menggubal undang-undang tubuh kerajaan yang menjadi asas kepada pentadbiran mereka. Undang-undang ini:
- Menjamin kestabilan pentadbiran negeri.
- Memastikan keadilan sosial dalam masyarakat.
Hak Rakyat dalam Pentadbiran
Rakyat diberi hak untuk menyertai pentadbiran kerajaan dengan syarat memenuhi keperluan undang-undang. Sebagai contoh, warga berumur 21 tahun ke atas layak dilantik ke jawatan kerajaan jika mereka memenuhi kriteria yang ditetapkan.
Persuratan
Karya Utama
Kerajaan Kedah, Kelantan, dan Perlis menghasilkan pelbagai karya persuratan penting yang mencerminkan sejarah dan tradisi negeri masing-masing:
- Hikayat Merong Mahawangsa: Menceritakan asal-usul kerajaan Kedah.
- Salasilah Atau Tarikh Kerajaan Kedah: Rekod sistematik perkembangan pentadbiran Kedah.
- Hikayat Seri Kelantan: Menghuraikan sejarah Kelantan, termasuk peranan Che Siti Wan Kembang.
Kepentingan Persuratan
Persuratan memainkan peranan penting dalam:
- Mendokumentasikan sejarah dan peristiwa penting negeri.
- Menjadi panduan kepada pemimpin dalam pentadbiran moden.
Kesenian
Warisan Seni Ukir
Seni ukir menjadi lambang keindahan tradisi di Kedah dan Kelantan. Ukiran kayu bermotif flora dan fauna sering ditemui pada bangunan seperti masjid, rumah tradisional, dan istana.
Warisan Seni Bina
Bangunan tradisional di Kedah dan Kelantan sering dihias dengan ukiran bumbung berbentuk “V” terbalik. Keunikan ini memaparkan kreativiti masyarakat Melayu dalam seni bina.
Warisan Seni Pertukangan
Kelantan dikenali sebagai pusat pertukangan emas dan perak. Pertukangan ini bukan sahaja menonjolkan kehalusan kerja tangan, malah menjadi simbol keunggulan tradisi negeri.
Warisan Seni Persembahan
Wayang kulit menjadi ikon seni persembahan di Kelantan. Selain itu, Mak Yong turut dipersembahkan sebagai warisan budaya unik negeri ini.
Warisan Seni Silat
Silat adalah seni mempertahankan diri yang menggabungkan elemen tradisi dan keberanian. Ia sering dipersembahkan dalam majlis rasmi sebagai simbol keperkasaan.
Kepentingan Warisan
Warisan kerajaan Kedah, Kelantan, dan Perlis adalah asas kepada identiti dan kekuatan budaya negeri-negeri ini. Sistem pemerintahan, adat istiadat, kesenian, serta persuratan bukan sahaja menggambarkan kebijaksanaan pemerintahan dahulu, malah menjadi panduan bagi generasi masa kini untuk mengekalkan keutuhan budaya dan tradisi negara.
Artikel lain:
