Kitar semula ialah proses mengumpul dan memproses sisa untuk menghasilkan produk baru. Ia merupakan langkah penting dalam memastikan kelestarian alam sekitar melalui pendekatan 3R: Reduce, Reuse, Recycle. Di Malaysia, kitar semula membantu mengurangkan pembuangan sisa pepejal yang mencecah 37,000 tan sehari (SWCorp, 2017).
Amalan ini bukan sahaja mengurangkan pencemaran tetapi juga menjimatkan sumber semula jadi, menyumbang kepada ekonomi, dan mewujudkan persekitaran yang bersih serta selesa untuk masyarakat.
Elemen Kitar Semula (3R)
- Reduce (Kurangkan)
- Mengurangkan penggunaan bahan dan sumber semula jadi.
- Contoh: Gunakan kertas dua belah muka untuk menulis dan mencetak.
- Fokus kepada penggunaan bahan secara minimum untuk mengelakkan pembaziran.
- Reuse (Guna Semula)
- Menggunakan semula barang yang masih boleh digunakan.
- Contoh: Membawa beg kain untuk membeli-belah atau menggunakan bekas makanan sendiri.
- Mengurangkan keperluan membuang barang dan membeli yang baru.
- Recycle (Kitar Semula)
- Memproses bahan sisa seperti plastik, kertas, dan kaca untuk menghasilkan produk baru.
- Contoh: Kitar semula surat khabar menjadi kraftangan atau bahan pembungkusan.
- Mengurangkan bahan buangan ke tapak pelupusan sampah.
Kepentingan Amalan Kitar Semula
- Menjana Pendapatan:
- Penghasilan baja kompos daripada sisa makanan memberi manfaat kepada industri pertanian.
- Industri kitar semula mencipta peluang pekerjaan dan meningkatkan ekonomi tempatan.
- Menjimatkan Sumber Semula Jadi:
- Mengurangkan penggunaan sumber baru seperti kayu, logam, dan air.
- Melindungi ekosistem dengan mengurangkan aktiviti pembalakan dan perlombongan.
- Mengurangkan Pencemaran:
- Pemprosesan sisa mengelakkan pembuangan secara haram yang mencemarkan air dan tanah.
- Sisa toksik dapat dikitar semula dengan selamat untuk mengurangkan impak kepada alam sekitar.
- Mengurangkan Kesan Rumah Hijau:
- Pengurangan sisa pepejal membantu mengurangkan pelepasan gas metana dari tapak pelupusan.
- Menggalakkan penggunaan tenaga yang rendah dalam proses pengeluaran bahan baru.
Amalan Kitar Semula di Malaysia
- Pengasingan Sisa di Punca:
- Pengasingan dilakukan di rumah dan premis mengikut kategori seperti sisa organik, kitar semula, dan sisa pukal.
- Sisa kitar semula seperti plastik, kertas, dan kaca dikutip seminggu sekali untuk diproses.
- Hari Tanpa Beg Plastik:
- Dilaksanakan pertama kali di Pulau Pinang pada 6 Julai 2009.
- Pelanggan dikenakan caj RM0.20 untuk penggunaan beg plastik, menggalakkan penggunaan beg mesra alam.
- Kempen Kesedaran:
- Program pendidikan di sekolah dan komuniti untuk menggalakkan amalan kitar semula.
- Penekanan diberikan kepada kepentingan 3R dalam kehidupan harian.
- Contoh Aktiviti 3R:
- Reduce: Menggunakan lampu LED untuk menjimatkan tenaga.
- Reuse: Mendermakan pakaian lama kepada yang memerlukan.
- Recycle: Menghantar bahan seperti aluminium dan plastik ke pusat kitar semula.
Amalan Kitar Semula di Negara Lain
- Jerman
- Melaksanakan Ordinan Pembungkusan: Syarikat diwajibkan mengutip bahan pembungkusan daripada pelanggan.
- Program Green Dot System: Semua kotak produk ditandakan dengan simbol “Green Dot” untuk proses kitar semula.
- Penggunaan mesin tebus semula deposit untuk menggalakkan pengguna mengembalikan botol plastik dan kaca.
- Denmark
- Hampir 67% sisa dikitar semula, dengan 28% digunakan untuk tenaga melalui incinerator.
- Program Pengembalian Deposit memastikan kilang membayar deposit bagi barang kitar semula.
- Sweden
- Mengitar semula 99% sisa, dengan sebahagian sisa domestik diubah menjadi tenaga elektrik.
- Kempen Garment Collecting oleh syarikat fesyen seperti H&M memberikan kupon rebat bagi pakaian terpakai.
- Sisa makanan digunakan untuk sistem pemanasan rumah.
- Taiwan
- Menjalankan program 4-Dalam-1 melibatkan kerajaan, komuniti, sektor swasta, dan NGO.
- Akta Pelupusan Sisa memastikan pengilang bertanggungjawab atas bahan buangan mereka.
Penutup
Amalan kitar semula adalah langkah penting dalam memelihara alam sekitar dan menjimatkan sumber semula jadi. Dengan kerjasama antara kerajaan, masyarakat, dan sektor swasta, kitar semula dapat dilaksanakan secara lebih meluas. Negara-negara seperti Jerman, Sweden, dan Taiwan menjadi contoh terbaik dalam menguruskan sisa melalui pendekatan inovatif. Malaysia perlu terus meningkatkan kesedaran dan sokongan terhadap amalan kitar semula demi generasi masa depan.
📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.
Artikel lain:
