Strategi British Meluaskan Kuasa di Negeri-negeri Melayu

, ,

Pada abad ke-19, British menggunakan pelbagai strategi untuk meluaskan pengaruh dan mengukuhkan kedudukan mereka di negeri-negeri Melayu, terutama di kawasan yang kaya dengan sumber alam seperti bijih timah. Melalui strategi manipulasi, perjanjian, dan paksaan terhadap pemimpin tempatan, British berjaya memasuki negeri-negeri Melayu dan secara tidak langsung mengawal pentadbiran serta ekonomi kawasan ini. Pelbagai strategi ini membantu British untuk mengukuhkan kedudukan mereka di Asia Tenggara bagi menjamin laluan perdagangan dan penguasaan ekonomi.

1. Strategi Manipulasi

British menggunakan strategi manipulasi untuk mempengaruhi pemimpin tempatan di Perak, Selangor, dan Negeri Sembilan. Dengan memanfaatkan situasi dalaman negeri-negeri tersebut, British mengambil peluang untuk masuk campur dalam hal ehwal tempatan.

  • Manipulasi di Perak:
  • Perang Larut (1861-1874): Konflik berlaku di kawasan Larut, Perak, di antara kumpulan pelombong Cina seperti Ghee Hin dan Hai San yang bersaing dalam kegiatan melombong bijih timah. Pertelingkahan ini menyebabkan ketidakstabilan, dan British mengambil kesempatan ini untuk menawarkan bantuan demi memulihkan keamanan.
  • Peranan Ngah Ibrahim: Ngah Ibrahim, Menteri Larut, menjemput British untuk membantu menyelesaikan konflik antara pelombong Cina demi memastikan keselamatan dan kestabilan di kawasannya.
  • Manipulasi di Selangor:
  • Pertikaian Klang: Di Klang, berlaku perebutan kawasan perlombongan di antara Raja Abdullah dan Raja Mahadi. British menyokong Raja Abdullah dengan harapan untuk mendapatkan kepercayaan dan seterusnya pengaruh di Selangor.
  • Sokongan kepada Raja Abdullah: British membantu Raja Abdullah untuk menguasai Klang daripada Raja Mahadi dengan syarat bahawa Raja Abdullah akan bekerjasama dengan British untuk memastikan keamanan di Selangor.
  • Manipulasi di Sungai Ujong, Negeri Sembilan:
  • Kepentingan Sungai Ujong: Sungai Ujong merupakan kawasan strategik yang menjadi laluan utama bagi perdagangan bijih timah di Negeri Sembilan. Kawasan ini dikawal oleh penguasa tempatan yang mengenakan cukai kepada pedagang.
  • Campur Tangan British: British menawarkan bantuan kepada Dato’ Kelana, penguasa Sungai Ujong, dengan memberi sokongan ketenteraan untuk menguatkan kedudukan beliau. Sebagai balasan, Dato’ Kelana bersetuju untuk memberikan kuasa kepada British dalam hal kutipan cukai.

2. Desakan dan Paksaan kepada Raja-raja Melayu untuk Menerima Perlindungan British

Selain manipulasi, British juga menggunakan taktik desakan dan paksaan terhadap pemimpin tempatan untuk memaksa mereka menerima perlindungan British. Desakan ini dilakukan dengan menggunakan insiden-insiden tertentu yang memberi alasan kepada British untuk campur tangan.

  • Desakan di Selangor:
  • Insiden Rompakan Kapal Dagang British (1873): Kapal dagang British yang belayar dari Pulau Pinang ke Melaka dirampas di perairan Selangor. British menggunakan insiden ini sebagai alasan untuk memaksa Sultan Selangor menerima perlindungan mereka.
  • Serangan Rumah Api (1874): Rumah api di Tanjung Rachado diserang dan dimusnahkan. British sekali lagi menggunakan alasan ini untuk mendesak Sultan menerima bantuan mereka demi memastikan keselamatan pelayaran di Selangor.
  • Desakan di Pahang:
  • Ketidakstabilan di Pahang: Konflik yang berlaku dalam kalangan pelombong Cina di Pahang memberi peluang kepada British untuk campur tangan. Sultan Pahang, Sultan Ahmad, bimbang akan pengaruh British tetapi terpaksa menerima bantuan mereka apabila desakan British semakin kuat.
  • Sokongan Sultan Abu Bakar dari Johor: British meminta Sultan Abu Bakar dari Johor untuk memujuk Sultan Pahang agar menerima wakil British di Pahang sebagai langkah mengukuhkan pengaruh mereka.

3. Perjanjian dengan Pemerintah Tempatan

📚Join Whatsapp Channel Info Pelajar untuk lebih bahan rujukan belajar.

Setelah berjaya menguasai beberapa kawasan melalui manipulasi dan desakan, British kemudian mengukuhkan kuasa mereka melalui perjanjian-perjanjian rasmi dengan pemimpin tempatan. Perjanjian-perjanjian ini menjadikan British sebagai penasihat dalam hal pentadbiran, yang memberikan mereka kawalan secara tidak langsung ke atas negeri-negeri Melayu.

  • Perjanjian Pangkor 1874 di Perak:
  • Isi Kandungan Perjanjian: Dalam perjanjian ini, Raja Abdullah diiktiraf sebagai Sultan Perak, namun beliau terpaksa menerima seorang Residen British yang akan menjadi penasihat dalam hal pentadbiran negeri.
  • Kesan Perjanjian: British memperoleh kuasa besar dalam pentadbiran Perak. Semua keputusan mesti mendapat kelulusan Residen British kecuali hal berkaitan agama Islam dan adat Melayu.
  • Perjanjian Lain yang Memperkukuh Kuasa British:
  • Sungai Ujong 1874: Dato’ Kelana diiktiraf sebagai penguasa Sungai Ujong dengan bantuan British, yang membolehkan British mengawal kutipan cukai di kawasan tersebut.
  • Selangor 1875: British membantu Sultan Abdul Samad mengawal kekacauan di Selangor, sekaligus mendapat hak untuk melantik wakil British di Selangor.
  • Pahang 1887: British menempatkan seorang Residen di Pahang dan memberikan sokongan ketenteraan kepada Sultan Ahmad.
  • Negeri Sembilan 1895: Perjanjian ini memberi British kuasa mentadbir Negeri Sembilan secara lebih langsung.

Kesimpulan

Strategi British dalam meluaskan kuasa di negeri-negeri Melayu melalui manipulasi, desakan, dan perjanjian berjaya membolehkan mereka menguasai negeri-negeri tersebut tanpa perlu berperang secara terbuka. British menggunakan kelemahan dan konflik dalaman pemimpin tempatan untuk meningkatkan pengaruh mereka, sekaligus mengawal sumber ekonomi seperti bijih timah dan memastikan laluan perdagangan mereka selamat. Taktik yang sistematik dan tersusun ini membawa kepada permulaan era penjajahan British di Tanah Melayu, yang akhirnya mengubah landskap politik dan ekonomi negeri-negeri Melayu.

Topik ini dari Sejarah Tingkatan 3 Bab 3.


Artikel ini memberikan pemahaman mendalam mengenai bagaimana British berjaya menguasai negeri-negeri Melayu melalui taktik yang teratur dan terancang. Poin-poin utama yang dijelaskan di atas memudahkan pelajar sekolah menengah untuk mengingati langkah-langkah yang diambil oleh British dalam peluasan kuasa mereka.

baca juga:

Leave a Comment